Υπό την εποπτεία της Ψυχολογία-Τέχνη
…
…
Μερικές φορές δεν μπορούμε να βρούμε τη λύση στο πρόβλημά μας,
οι σκέψεις μας στρίβουνε στο κεφάλι μας με 100 χιλιόμετρα την ώρα
και αισθανόμαστε ότι ο εγκέφαλός μας θα εκραγεί.
Είναι φορές σαν αυτή που θα μπορούσαμε να κάνουμε μια προσπάθεια χρήσης
κάποιας μεθόδου «θεραπείας μέσω της τέχνης».
Από τα πλέον βασικά:
Αρπάζουμε ένα μολύβι και ένα φύλλο χαρτιού.
Στη συνέχεια, αρχίζουμε να σχεδιάζουμε.
Δεν έχει σημασία τι σχεδιάζουμε ούτε πόσο χρόνο θα το κάνουμε.
Μέσα σε ένα μικρό σχετικά χρονικό διάστημα,
οι σκέψεις μας θα γίνουν πιο αρμονικές και θα ηρεμήσουμε.
…
Τι είναι η Θεραπεία της Τέχνης;
Ως Θεραπεία της Τέχνης (art therapy) εννοούμε τη χρησιμοποίηση των εικαστικών τεχνών με σκοπό θεραπευτικό και
συνιστάται από δύο κυρίως τομείς: την εικαστική τέχνη και την ψυχολογία.
(Sue Jennings και Ase Minde, «Οι Μάσκες της Ψυχής»).
Τα οφέλη της θεραπείας της τέχνης επικυρώνονται σήμερα και από την επιστήμη της νευρολογίας
και γίνονται αποδεκτά ως μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή μορφή μιας θεραπείας.
Σήμερα θεωρούμε την ενασχόληση με την τέχνη ως μια “λύση κατά του άγχους”.
…
Ο λόγος για τον οποίο η θεραπεία μέσω της τέχνης είναι αποτελεσματική
είναι επειδή παρέχει ένα ασφαλές, μη κρίσιμο περιβάλλον για να εξερευνήσετε και να παρατηρήσετε συναισθήματα
– τόσο συνειδητά όσο και υποσυνείδητα – μέσα από την τέχνη (χρωματισμός, σχεδίαση, γλυπτική, ζωγραφική
και άλλα δημιουργικά μέσα). Η ενασχόληση με την τέχνη και η δημιουργικότητα
μπορεί επίσης να σας βάλει σε μια ήρεμη, διαλογιστική κατάσταση, η οποία ενθαρρύνει
την περαιτέρω συναισθηματική απελευθέρωση και την ανακούφιση από το στρες.
Η θεραπεία μπορεί επίσης να σας απελευθερώσει επειδή απλά δεν υπάρχουν κανόνες στην τέχνη.
Αντ ‘αυτού, ενθαρρύνεστε να εξερευνήσετε, να διασκεδάσετε και να παίξετε.
Δεν υπάρχει “καλό ή κακό”, “πρέπει-δεν πρέπει”. Δεν υπάρχουν κανόνες στην τέχνη, δεν υπάρχει σωστό ή λάθος.
Απλά διασκεδάστε, εξερευνήστε και παίξτε! Συνήθως για πολλούς από εμάς, ο εξωτερικός κόσμος επιβραδύνει
την καλλιτεχνική μας έκφραση στη νεαρή μας ηλικία και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και την κρίση
στη δημιουργική μας εμπειρία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εξάσκηση της τέχνης
ως μια μορφή θεραπείας στην ενηλικίωση μπορεί να προσφέρει μια πολύ πιο βαθιά εμπειρία στην τέχνη,
στον χορό ή/και στο γυμναστήριο.
…
Η δημιουργικότητα και η επιλογή εμπλοκής μας με την τέχνη
μπορεί να βοηθήσει στην ενοποίηση τριών παραγόντων μέσω της φυσικής εμπλοκής με υλικά τέχνης
(όπως πινέλα ζωγραφικής) και να φέρνει από το ασυνείδητο υλικό στη συνείδηση, που εμπλέκει την ψυχή μας
(τον ψυχισμό μας). Αυτό συμβάλλει επίσης στην ενθάρρυνση της επικοινωνίας, της έκφρασης
και της ικανότητας επίλυσης συναισθηματικών συγκρούσεων ανεξάρτητα.
Γενικά, ο αριστερός λοβός του εγκεφάλου (στη συνέχεια αριστερός εγκέφαλος) συνδέεται με τη γλώσσα και τη λογική,
ενώ ο δεξιός εγκέφαλος συνδέεται με τη δημιουργικότητα και τη διαίσθηση.
…
Σκεφτείτε: το κεφάλι και την καρδιά.
Όταν ασκείστε εφαρμόζοντας θεραπεία μέσω της Τέχνης,
εμπλέκεστε στο δεξιό τμήμα του εγκεφάλου σας (συναισθήματα),
τον οποίο, ο αριστερός εγκέφαλός σας (λογική) τείνει να παρακάμπτει
με “ρεαλιστικούς” εξορθολογισμούς στην καθημερινή ζωή.
Η τέχνη ως μορφή θεραπείας “φωνάζει” στο δεξί σας εγκέφαλο,
και αυτό οδηγεί σε αύξηση της δημιουργικότητας και της διαίσθησης.
Δεδομένου ότι η άσκηση της τέχνης εξασκεί το δεξιό εγκέφαλο
και του επιτρέπει να “μιλάει”, η τέχνη σας επιτρέπει να επαναπροσδιορίσετε
τις εμπειρίες σας και να αναδιοργανώσετε τις σκέψεις σας,
κερδίζοντας μια νέα αίσθηση ευαισθητοποίησης και κατανόησης.
Με τη σειρά του, αυτό οδηγεί σε αλλαγές στη σκέψη και στα πρότυπα συμπεριφοράς,
τα οποία μπορούν να έχουν θετικό αποτέλεσμα σε όλες τις πτυχές της ζωής σας.
Ενώ η θεραπεία τέχνης είναι πιο συναρπαστική για τον δεξιό τμήμα του εγκεφάλου,
η πράξη της δημιουργίας και της αλληλεπίδρασης με τα έργα τέχνης
(ειδικά αν δουλεύετε με έναν θεραπευτή μέσω της τέχνης),
επιτρέπει στον αριστερό εγκέφαλο να εμπλακεί,
γεγονός που κάνει την art therapy αθροιστική εμπειρία.
…
Πώς η άσκηση στην Τέχνη χρησιμοποιείται και για τις χρόνιες ασθένειες.
Ενώ οι μελέτες δείχνουν ότι η θεραπεία μέσω της τέχνης
μπορεί να προσφέρει ένα σταθερό σημείο εκκίνησης
για την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης,
παρακολουθείται επίσης και η χρήση της θεραπείας μέσω της τέχνης
σε ασθενείς με χρόνιες ασθένειες.
Μια μελέτη έδειξε ότι η θεραπεία μέσω της τέχνης μειώνει σημαντικά
τα επίπεδα στρες και άγχους σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού,
γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί επίσης να προσφέρει
έναν εναλλακτικό τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας
και αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της καθώς και να
διαχειριστεί αισθήματα φόβου και αβεβαιότητας.
…
Η θεραπεία μέσω της τέχνης χρησιμοποιείται επίσης ως προληπτική θεραπεία
για τα παιδιά ώστε να διαχειρίζονται κάποιες συμπεριφορές και κυρίως τα αρνητικά συναισθήματα.
Για παράδειγμα, η θεραπεία μέσω της τέχνης μπορεί να προσφέρει έναν ασφαλή χώρο για συναισθηματική απελευθέρωση
εάν οι γονείς του παιδιού βρίσκονται σε διαδικασία ενός διαζυγίου και βοηθά στην αποτροπή συναισθημάτων θλίψης
και μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη της πίεσης αυτής σε κατάθλιψη αργότερα στη ζωή μας. Στην περίπτωση πολύ σοβαρών
ασθενειών η ισορροπία των οικογενειακών, φιλικών και εργασιακών σχέσεων δοκιμάζεται και συνήθως επέρχονται αλλαγές
στις σχέσεις μας τόσο στο οικογενειακό όσο και στο ευρύτερο φιλικό περιβάλλον μας. Η ενασχόληση με την Τέχνη μπορεί να
συμβάλλει στην συναισθηματική μας βελτίωση και στην αυτογνωσία μας ώστε η επικοινωνία με τους άλλους να είναι βελτιωμένη.
…
Θεραπεία τέχνης για συναισθηματική ευεξία
Οικονομικές δυσκολίες; Ερωτική απογοήτευση; Εργασία και στρες;
Πιστεύεται ότι η διαδικασία της εξερεύνησης και η αναζήτηση μέσα από ένα δημιουργικό μέσο
μπορεί να προωθήσει την αυτογνωσία, την αυτο-αποδοχή και την αυτοεκτίμηση,
καθιστώντας ιδανική την μορφή θεραπείας για οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα,
σε οποιοδήποτε σημείο της ζωής για τον καθένα
και όχι μόνο για όσους έχουν υποστεί τραυματικές εμπειρίες ή ασθένειες.
Η θεραπεία μέσω της τέχνης μπορεί να βοηθήσει
στην αυτογνωσία και την αποδοχή από τον εαυτό σας,
ακόμα κι αν δεν είμαστε ανήσυχοι, ασθενείς ή καταθλιπτικοί.
…
…
Όταν ο νους επικεντρώνεται στη δημιουργία,
υπάρχει λιγότερος χώρος για άγχος και ανησυχία.
Τα άτομα μπορούν να “αποκολληθούν” από τις εμμονές
και να επεξεργαστούν προκλητικές και συναισθηματικές εμπειρίες,
από τις οποίες κανένας από μας δεν απαλλάσσεται,
και ενδεχομένως να ανακαλύψουμε λύσεις στα προβλήματα
και να βελτιώσουμε τη θετική άποψη των πραγμάτων.
Μελέτες δείχνουν ότι η θεραπεία της τέχνης μπορεί επίσης να υποστηρίξει
την υγιή ανάπτυξη του εγώ και την ανάπτυξη της αυτοδιάθεσης,
η οποία μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των παιδιών
με ειδικές ανάγκες και αναπηρίες, καθώς και σε ηλικιωμένους και εφήβους
που μπορεί να αισθάνονται αποκλεισμένοι από τους συνομηλίκους τους.
…
Art Therapy vs. Συμβουλευτική
Μερικές φορές τα λόγια δεν είναι αρκετά και ίσως να μην έχουμε λέξεις
να περιγράψουμε τις τραυματικές εμπειρίες,
ειδικά όταν αυτά τα γεγονότα είναι λεκτικά στην παιδική μας ηλικία.
Σε αυτό το σημείο είναι όπου η θεραπεία τέχνης
μπορεί να συμπληρώσει τη συνεννόηση επί της θεραπείας,
επιτρέποντας στα άτομα να διερευνήσουν τις εμπειρίες του παρελθόντος
με ενσωματωμένο, μη λεκτικό τρόπο.
Όταν μιλάμε με έναν σύμβουλο ή θεραπευτή, υπάρχουν πολλές ψυχολογικές άμυνες
που μπορούν να προκύψουν μέσα από τη λεκτική επικοινωνία και την ομιλία.
Στην θεραπεία μέσω της τέχνης, αυτές οι άμυνες μπορούν να παρακάμπτονται
εξερευνώντας όνειρα, φαντασιώσεις, φόβους και εμπειρίες
οι οποίες εκδηλώνονται μέσα από μια καλλιτεχνική έκφραση.
…
Χρειάζεται ένας θεραπευτής για να ασκήσουμε Θεραπεία μέσω της Τέχνης;
Μπορούμε να βιώσουμε τις θεραπευτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες της τέχνης
χωρίς να είναι παρόν ένας θεραπευτής τέχνης.
Αυτή η διαδικασία μπορεί να διευκρινιστεί, να διευρυνθεί και να εμβαθυνθεί περισσότερο
(διατηρούμενης της ασφάλειας και της εμπιστευτικότητας)
με την προσθήκη ενός θεραπευτή μέσω της τέχνης.
Ένας θεραπευτής μέσω της τέχνης ενεργεί ως οδηγός ή διευκολυντής,
ο οποίος δημιουργεί ένα συναισθηματικά ασφαλές περιβάλλον
όπου τα άτομα μπορούν, χωρίς κρίση, να δημιουργήσουν και να εκφραστούν
μέσα από μια ποικιλία διαφορετικών μορφών τέχνης.
Παρόμοια με έναν σύμβουλο, ένας θεραπευτής μέσω του θεάτρου
οικοδομεί μια σχέση εμπιστοσύνης με τους πελάτες του,
προκειμένου να εξερευνήσει και να εργαστεί με ασφάλεια
μέσα από συναισθηματικά ζητήματα και ψυχικά μπλοκαρίσματα.
…
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της συνεργασίας με έναν θεραπευτή τέχνης
είναι ότι ο θεραπευτής τέχνης είναι εξειδικευμένος στη παράθεση των σωστών ερωτήσεων
σχετικά με τη διαδικασία προς το άτομο μέσω της τέχνης και μέσω των έργων τέχνης.
Αυτά τα ερωτήματα βοηθούν να ανοίξουμε μια συζήτηση για να παρακινήσουμε το άτομο
να αποκτήσει βαθύτερη γνώση για τον εαυτό του και να ανακαλύψει
ένα ποιοτικότερο νόημα και να προβεί στην κατανόηση της τέχνης
γεγονός που πιθανά δεν μπορεί να το καταφέρει το άτομο χωρίς τη βοήθεια του θεραπευτή.
Πώς να ασκήσουμε Art Therapy στο σπίτι;
Ενώ όπως είπαμε η εμπλοκή/συνεργασία του ατόμου με έναν θεραπευτή μέσω της τέχνης
είναι ευεργετικό, μπορούμε επίσης να κάνουμε ατελείωτες ασκήσεις θεραπείας τέχνης,
χωρίς τον θεραπευτή, στο σπίτι μας και να έχουμε εκπληκτικά αποτελέσματα.
…